Dziadek Henryk Krupa i wnuk Karol Rzeszutko. Krawiectwo miarowe w Polsce to już nie to samo co kiedyś. I na dobre mu to wychodzi.
Henryk Krupa i Karol Rzeszutko. Mężczyzna po osiemdziesiątce i drugi, przed trzydziestką. Łączy ich miłość do krawiectwa i więzy krwi. Dziś trudno powiedzieć, czy to wnuk do dziadka, czy dziadek do wnuka wyciągnął pomocną dłoń. Ale na pewno obaj na tym zyskali.
– Po tym całym przewrocie – mówi pan Henryk o latach 90. – nastąpił taki napływ wszystkiego z zagranicy, że ludzie zwracali uwagę tylko na metkę. Jeden rok to mieliśmy taki, że jedną sztukę uszyłem – opowiada. Za kilka tygodni skończy 82 lata. Z tego 65 poświęcił krawiectwu.
Jedna i trzy kariery

Henryk Krupa zaczynał jako szesnastolatek w założonej w 1926 roku pracowni krawieckiej ojca. – To były prawdziwe nauki, pracowało się cały tydzień, łącznie z sobotami, a ile nocek było! A do szkoły szło się trzy razy w tygodniu, ale od trzeciej do dziewiątej – wspomina. Szyli wtedy głównie dla mieszczaństwa, takiej niskiej klasy średniej. – Ojciec uczył mnie, żeby szanować tych ludzi, bo oni dają nam chleb. Dzisiaj szyjemy dla zamożnych.
W poznańskiej pracowni przy Łąkowej zmienili się klienci, ale rzemieślnicy też nie są tacy, jak kiedyś. Wnuk Krupy, Karol Rzeszutko, to człowiek z zupełnie innej gliny. Zanim w 2008 roku podjął decyzję, że zostanie krawcem, miał na koncie już dwie rozpoczęte kariery.
Najpierw trenował akrobatykę sportową. Był mistrzem Polski, startował w mistrzostwach Europy. Jako osiemnastolatek przestał trenować. – Poszedłem na bardzo luźny trening. Wykonywałem taki prosty element, dwie śruby. Przy wybiciu poczułem taką brawurę, że wybiłem się z torebki stawowej. Kontuzja na trzy tygodnie, noga w gipsie. Ale zapaliło się też czerwone światełko. Zresztą byłem w takim wieku, że trzeba było zdecydować: trenować na poważnie albo to rzucić – opowiada Karol.

Karol Rzeszutko: z logistyka w krawca
Rzucił. Zdał na logistykę, po studiach podjął pracę w zawodzie. W jednej z globalnych firm zajmował się transportem wielkich frachtów. Pod jego kierunkiem kontenery krążyły między kontynentami. – Zdążyłem dowiedzieć się, czym ta logistyka tak naprawdę jest. Wtedy zacząłem się zastanawiać nad tym, jak ma wyglądać moje życie w przyszłości. Doszedłem do wniosku, że ja nie chcę tego robić. I że mam właściwie pod nosem to, co mnie kręci. Nie zawsze byłem jakimś elegantem. Przechodziłem przez różne style życia, byłem skejtem przez jakiś czas. Krawiectwo to nie było wczesne powołanie. Ale to szansa zrobienia w moim życiu czegoś, co może mi sprawiać frajdę i przynosić jakieś pieniądze.
Dziadek Karola powoli nabierał wtedy tempa po trudnych latach, kiedy ludzie zachłysnęli się metkowaną konfekcją z zagranicy. Pracownia znajdowała się ulicę dalej, w piwnicy, której właściciel nagle drastycznie podniósł czynsz. Trzeba było działać. Tak trafili na Łąkową. Obszerne mieszkanie na parterze (trzeba dzwonić domofonem) ma trzy pokoje. W jednym – wielki stół krawiecki. Na ścianach wiszą szablony marynarek i spodni, wykroje klientów.
Drugi to szwalnia. Kilka kobiet siedzi przy maszynach, to tam części łączą się w ubrania. W trzecim urzęduje głównie Karol. To nowoczesny showroom. Tam trzymają wszystko, czym warto się pochwalić. Przy ciężkim stole można zasiąść z krawcem i omówić szczegóły zamówienia. – Karol wprowadził przewrót w tym warsztacie, zwrot o 180 stopni! – mówi z dumą dziadek. – On poświęca koło pięciu godzin na same spotkania z klientem, a to jest bardzo długo. Nieraz z klientem godzinę, półtorej tu siedzi. Jest dyskusja, stara się wprowadzić klienta. O wszystko go wypyta, do czego to będzie, czy do pracy, czy na okazje, o materiały. Potem mamy trzy przymiarki i wydanie.
PR-owe rzemiosło

W otoczeniu próbników materiałów, wzorów kołnierzyków i akcesoriów odzieżowych, Krupa i Rzeszutko prezentują się okazale, jak krawcy z luksusowych pracowni przy Savile Row czy w Mediolanie. Ale Karolowi zależy na czymś więcej, niż dobrym wizerunku i marketingu. Wykorzystuje do maksimum czas, który może spędzić z dziadkiem, o którym często mówi „ten facet”. Może to oznaczać dystans, ale jest raczej czułe, nawet trochę pieszczotliwe.
– Czas, który jest mi dany z tym facetem, jest ograniczony. Ja się tego boję, bo nie znam jeszcze wszystkich tajników krawiectwa miarowego. To jest taka ilość wiedzy, że może nigdy ich wszystkich nie poznam. 65 lat w zawodzie! Wyobraź to sobie, tyle lat takich akcji, które wzbogacają nasze doświadczenie, z dnia na dzień – zapala się Rzeszutko.

Technokrata
Karol Rzeszutko na pewno jest technokratą. Myśli dwa razy przed każdym ruchem, ale przede wszystkim zna nowe czasy i wie, co dziś się liczy. Mógłby, gdyby chciał, oprzeć swoją sprzedaż o sam splendor wnętrz, o mosiężne kandelabry i plasowanie swoich garniturów w sesjach zdjęciowych w kolorowej prasie. Mógłby zachęcić kilku dziennikarzy czy arystokratów z awansu wizją swojego luksusu, a biznes sprzedać ich twarzami.
Ale woli złożyć egzamin mistrzowski w izbie rzemiosła, kiedyś warunek praktykowania krawiectwa, dziś do niczego nie wymagany dyplom. – Chodzi o ambicje. I o to, żeby ludzie wiedzieli, że nie mają do czynienia z żółtodziobem, ale z kimś, kto się zna na rzeczy. Dzięki temu, że sam jestem krawcem, jeśli zechcę zatrudnić krojczego, to on nie będzie mi dyktował warunków – mówi Karol.
Warren Buffet mówi, że nie należy inwestować w biznes, którego się nie rozumie. Karol Rzeszutko z krawiectwa zrobił biznes, ale biznes ma pozostać krawiectwem.
Krupa i Rzeszutko: transformacja

Stare zderzyło się z nowym cztery lata temu. Henryk Krupa przekonuje, że pomysły wnuka bardzo mu się podobały. – Widziałem, że to przynosi korzyści, ale problemem była troszeczkę mentalność ludzi. Starsi pracownicy nie lubią, jak młody przychodzi i zaczyna rządzić. Ja jak coś powiem, to nie ma dyskusji. Jak trzeba dłużej pracować, to mówię, że trzeba przepracować jedną sobotę i wybór jest tylko którą. A jakby Karol powiedział, to byłaby dyskusja. Taka jest mentalność ludzka, że starsi nie lubią, kiedy młody chce nimi rządzić.
Pan Henryk nie narzeka. Zna życie i z łagodnym uśmiechem stwierdza tylko fakt. Dowodzi zresztą w tej firmie od lat i choć nie studiował go na uniwersytecie, zarządzanie zakładem to dla niego nie pierwszyzna.
I właśnie w zakresie zarządzania Karol napotkał opór podczas transformacji. – Jeżeli chodzi o styl szycia, ten facet jest otwarty na takie, może nie nowoczesne, ale aktualne podejście. Ale ciężko było go przekonać do tego, że dzisiaj na tym krawiectwie można żądać od klienta trochę wyższej kwoty za większy wkład pracy.
Rzeszutko tłumaczy mechanizm, zresztą jest on bardzo prosty: kiedy zachodnie sklepy zabrały klientów polskim pracowniom, krawcy zaczęli obniżać stawki. A razem z nimi – jakość szycia, która odeszła na drugi plan w poszukiwaniu oszczędności. By zarobić jak najwięcej przy nowych stawkach, trzeba było dodatkowo skrócić czas pracy, a przecież dobry garnitur to dziesiątki godzin krojenia i szycia.
Przekonać tego faceta
– Ciężko mi było przekonać tego faceta, że znajdzie się w Poznaniu klient, który jest skłonny zapłacić 2,5 tysiąca za usługę. To się wiąże z tym, że trzeba to zrobić z pasją i z sercem, czyli tym, co mój dziadek ma do przekazania. On przez długi czas uważał, że nie może na tym godziwie zarobić, choćby zarobił się na śmierć. Ale kiedy dał się przekonać, widać, że z kwartału na kwartał zagląda coraz więcej klientów. Nie sprawia im kłopotu zapłacenie 1,8 tys. za zestaw dwuczęściowy i jeszcze wychodzą z uśmiechem na twarzy.
Powodem tego uśmiechu niekoniecznie musi być dobrze skrojony garnitur. Pracownia Krupy i Rzeszutki to przede wszystkim rodzinna atmosfera i jednocześnie klimat małej firmy, jednej z tych, które powinny być podstawą zdrowej gospodarki i tak zwanego nowoczesnego społeczeństwa. Na każdą szczyptę marketingu dwie łyżki autentycznej historii i prawdziwi ludzie, którzy w nowych czasach zrobili coś po staremu.
